Η δημιουργία ενός φιλικού πλαισίου που διασφαλίζει βιώσιμες και αποτελεσματικές μετακινήσεις για όλους συνιστά μια διαχρονική πρόκληση. Η ανάπτυξη ενός αξιόπιστου συστήματος μεταφορών με ασφάλεια, αξιοπρέπεια και αποτελεσματικότητα προκρίνει ως βασικό προαπαιτούμενο τη συμπερίληψη όλων των επιβατών, δηλ. των ατόμων με αναπηρία και των εμποδιζόμενων ατόμων (ηλικιωμένοι, έγκυες, μικρά παιδιά).
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και στους τέσσερεις κανονισμούς της ΕΕ που ρυθμίζουν τα δικαιώματα των επιβατών σε όλα τα μέσα μεταφοράς, τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα προστατεύονται τόσο οριζόντια, όσο και με τη θέσπιση διακριτών διατάξεων. Στην πλειονότητα των χωρών όμως χρειάζονται μέτρα εξειδίκευσης και ενίσχυσης της μέριμνας που πρέπει να επιδεικνύεται για την απρόσκοπτη μετακίνηση των ατόμων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα.
Για την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη η διαμόρφωση όρων ισότητας και συμπερίληψης στις μετακινήσεις αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την οικοδόμηση μιας πραγματικά προσβάσιμης και συμπεριληπτικής κοινωνίας. Ήδη από το 2021 συγκροτήθηκε στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών επιτροπή για ζητήματα αναπηρίας, με τη συμμετοχή της ΕΣΑμεΑ και ομοσπονδιών μελών της, με στόχο την άρση των εμποδίων και περιορισμών που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στις μετακινήσεις τους. Ήδη σχεδιάζονται και υλοποιούνται προγράμματα εκπαίδευσης σε θέματα αναπηρίας του προσωπικού για την εξυπηρέτηση επιβατών, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την εκπαίδευση υπαλλήλων του διεθνή αερολιμένα Αθηνών, καθώς και εργαζόμενων επιβατηγών πλοίων.
Η πρωτοβουλία αυτή πρέπει να αποκτήσει μόνιμο χαρακτήρα, ώστε να υπάρχει διακριτή θεματική ενότητα για εξυπηρέτηση επιβατών με μειωμένη κινητικότητα, για την εκπαίδευση του προσωπικού των μέσων μεταφοράς, των λιμένων, των αεροδρομίων και των σιδηροδρομικών σταθμών. Επιπλέον, πρέπει να προβλεφθεί πλαίσιο υποστήριξης των επιβατών που επιθυμούν να ταξιδέψουν κάνοντας χρήση συνδυασμένων μεταφορών. Στο στόχο 21 του εθνικού σχεδίου δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, εξασφαλίζουμε μέχρι το Δεκέμβριο του 2023 την καθολική προσβασιμότητα των επιβατηγών πλοίων που εκτελούν δρομολογιακούς πλόες και μεριμνούμε για την πλήρη διασφάλιση της προσβασιμότητας και ατομικής κινητικότητας στις αεροπορικές μεταφορές, συμπεριλαμβανομένης της ασφαλούς μεταφοράς του εξοπλισμού των επιβατών με αναπηρία. Στην κατεύθυνση αυτήν συμβάλλουν και οι νέες οδηγίες που ανακοίνωσε η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (IATA).
Τα μέσα σταθερής τροχιάς ενσωματώνουν τη διάσταση της συμπερίληψης σε μεγάλο βαθμό, ωστόσο πρέπει να διασφαλιστεί η προσβάσιμη παροχή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο για όλους. Μια καλή πρακτική αποτελεί η εγκατάσταση σταθμού βιντεοεπικοινωνίας, μέσω του συστήματος τηλεδιερμηνείας relay service για την εξυπηρέτηση των κωφών συμπολιτών μας.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας μπορεί να συντελέσει καταλυτικά στην ενίσχυση της απρόσκοπτης και αυτόνομης μετακίνησης όλων των επιβατών, με ενέργειες όπως την ανάπτυξη εφαρμογών γνωστοποίησης των προσβάσιμων μέσων μεταφοράς και υποδομών, την ενημέρωση για ενδεχόμενη βλάβη σε πραγματικό χρόνο και την υπόδειξη εναλλακτικών διαδρομών στους επιβάτες.
Τέλος, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν πολλά προσβάσιμα ταξί για χρήστες αναπηρικού αμαξιδίου, θα μπορούσε να εξεταστεί πιθανή επιδότηση των ιδιοκτητών ταξί προκειμένου να μετατρέψουν τα οχήματα τους σε προσβάσιμα. Εστιάζοντας στη συμπερίληψη στον τομέα των μεταφορών, διαμορφώνουμε μια κοινωνία με αυτονομία και αξιοπρέπεια για όλους, επενδύοντας παράλληλα στη βέλτιστη αξιοποίηση του εθνικού τουριστικού μας προϊόντος, με σεβασμό στην διαφορετικότητα, ενσωματώνοντας την έμπρακτα στον καθολικό σχεδιασμό.
Γιώργος Σταμάτης,
Υποψήφιος Βουλευτής Επικρατείας ΝΔ
