Η αυτοπεποίθηση των παιδιών σε σχέση με το σχολείο είναι κρίσιμη για την σχολική τους πορεία αλλά και για την προσωπική τους εξέλιξη. Οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη αυτής της αυτοπεποίθησης, τόσο με τις ενέργειές τους όσο και με τα λόγια τους. Παρόλο που οι περισσότεροι γονείς έχουν καλές προθέσεις, κάποιες φράσεις μπορεί να υπονομεύσουν την προσπάθεια του παιδιού, προκαλώντας του άγχος και ανασφάλεια. Παρακάτω αναλύουμε πέντε φράσεις που οι γονείς θα πρέπει να αποφύγουν για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να χτίσουν μια υγιή σχολική αυτοπεποίθηση.
- «Τι βαθμό έγραψε η συμμαθήτριά σου;»
Αυτή η ερώτηση μπορεί να δημιουργήσει ανταγωνισμό και να ενισχύσει την ιδέα ότι η αξία του παιδιού καθορίζεται από τη σύγκρισή του με άλλους. Τα παιδιά αναπτύσσουν την αίσθηση της αυτοεκτίμησής τους όταν συγκρίνουν τις δικές τους προηγούμενες επιδόσεις, αντί να κρίνουν την επιτυχία τους με βάση άλλους. Καλύτερα να ρωτήσετε το παιδί πώς αισθάνεται για την προσπάθειά του, ενισχύοντας την αυτογνωσία του.
- «Σου είπα ότι δεν διάβασες καλά!»
Μια τέτοια φράση δίνει έμφαση στα λάθη του παιδιού και το κάνει να αισθάνεται ενοχές. Οι επισημάνσεις αυτού του τύπου συνδέονται με την κριτική και όχι με την καθοδήγηση. Είναι προτιμότερο να ενθαρρύνετε το παιδί να αναλύσει την απόδοσή του, ρωτώντας το τι μπορεί να βελτιώσει την επόμενη φορά και πώς μπορεί να οργανώσει καλύτερα το διάβασμά του.
- «Μπορούσες και καλύτερα!»
Αυτή η φράση, ακόμη και αν ειπωθεί με καλή πρόθεση, μπορεί να καταστρέψει την προσπάθεια που κατέβαλε το παιδί, υποβαθμίζοντας τα θετικά του βήματα. Αντί να εστιάσετε στο ότι μπορούσε να πετύχει περισσότερα, προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τα βήματα προόδου και να τονίσετε την προσπάθεια που έκανε. Η ενίσχυση της θετικής συμπεριφοράς οδηγεί σε βελτίωση.
- «Αν συνέχιζες να διαβάζεις, θα είχες πάρει καλύτερο βαθμό.»
Με αυτή τη φράση, το παιδί αντιλαμβάνεται ότι η αποτυχία συνδέεται με την ανικανότητά του να μελετήσει επαρκώς, αυξάνοντας την ανασφάλειά του και μειώνοντας το κίνητρό του να προσπαθήσει στο μέλλον. Οι γονείς πρέπει να επικεντρωθούν στο να βοηθήσουν το παιδί να αναγνωρίσει τα σημεία στα οποία δυσκολεύεται και να το υποστηρίξουν στον προγραμματισμό της μελέτης του.
- «Δεν πειράζει, δεν είσαι καλός/ή στα μαθηματικά (ή σε άλλο μάθημα).»
Αυτή η φράση υπονοεί ότι οι δεξιότητες του παιδιού είναι σταθερές και μη αναστρέψιμες, ενισχύοντας μια “στατική νοοτροπία” (fixed mindset). Αντίθετα, είναι σημαντικό να υποστηρίζετε μια “αναπτυξιακή νοοτροπία” (growth mindset), λέγοντας στο παιδί ότι οι ικανότητές του μπορούν να βελτιωθούν με προσπάθεια και εξάσκηση. Η επιβράβευση της διαδικασίας μάθησης ενισχύει τη σχολική του αυτοπεποίθηση.
Συνοψίζοντας, η αυτοπεποίθηση χτίζεται μέσα από υποστηρικτική επικοινωνία, αναγνώριση της προσπάθειας και σωστή καθοδήγηση. Αντί για αρνητική κριτική, οι γονείς μπορούν να ρωτήσουν: «Πώς ένιωσες με την προσπάθειά σου;», ή «Τι σε δυσκόλεψε και πώς μπορώ να σε βοηθήσω την επόμενη φορά;». Αναγνωρίζοντας την προσπάθεια του παιδιού και ενθαρρύνοντάς το να βελτιώνεται συνεχώς, συμβάλλουμε στη δημιουργία ενός θετικού μαθησιακού περιβάλλοντος.
Αν μέσα από αυτά τα παραδείγματα αναγνωρίζετε κάπου τον εαυτό σας ή αν έχετε άλλες απορίες, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου μέσω email στο anastasiatsanikid@gmail.com. Θα χαρώ να συζητήσουμε περισσότερες στρατηγικές και τρόπους υποστήριξης των παιδιών σας.
