Μικρότερες επιβαρύνσεις για τους ελεύθερους επαγγελματίες, φέρνει το φορολογικό νομοσχέδιο μετά τις αλλαγές στις οποίες προχώρησε το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας που καθιστά πιο «ήπιο» τον νέο τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης τoυς.
Ειδικότερα, με τέσσερις αλλαγές, η προσαύξηση λόγου τζίρου σχεδόν εκμηδενίζεται, το όφελος από τη μείωση του τέλους επιτηδεύματος απλώνεται σε όλους, ενώ το τεκμήριο γίνεται μαχητό «κατά βούληση» του φορολογουμένου. Το συνολικό αποτέλεσμα όλων των αλλαγών είναι ότι η τελική επιβάρυνση των επαγγελματιών, μειώνεται κατά 54 εκατομμύρια ή 9% μεσοσταθμικά (από 606 σε 552 εκατομμύρια ευρώ).
Πιο συγκεκριμένα:
α) Για την πλειονότητα όσων πιάνονται στο ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, η επιβάρυνση δεν ξεπερνά τα 300 – 500 ευρώ για τις περισσότερες περιπτώσεις, καθώς ήδη περίπου 390.000 επιτηδευματίες πιάνονται κάθε χρόνο στα υφιστάμενα τεκμήρια πληρώνουν φόρο εισοδήματος όχι με βάση το μηδενικό εισόδημα που δηλώνουν, αλλά για αυτό που προκύπτει με βάση το τεκμήριο.
β) Για χιλιάδες άλλους που ξεπερνούσαν τα 10.000 ή και 14.000 ευρώ το χρόνο, αλλά έχουν πολύ μεγάλο τζίρο εν σχέσει με τον υπόλοιπο κλάδο τους, θα προστίθεται ένα «λογικό» επιπλέον εισόδημα και δεκάδες χιλιάδες εν σχέσει με την αρχική διάταξη.
Με τη νέα διάταξη, το τεκμαρτό εισόδημα δεν πολλαπλασιάζεται με 1,35 ή 1,70 ή 2 αλλά προστίθεται μόνο το 5% της διαφοράς από τους υπολοίπους στον ίδιο κλάδο.
Ποιοι ωφελούνται
Από τα μέτρα αυτά, ωφελούνται αυτομάτως όλοι οι επαγγελματίες που εμφανίζουν (δηλώνουν) υψηλότερα εισοδήματα από το τεκμαρτό που προκύπτει για τον κάθε φορολογούμενο, με βάση τα κριτήρια των εργαζομένων και των εισπράξεών τους.
Μετά τις παρεμβάσεις, τις οποίες επέφερε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα και οι επιβαρύνσεις μειώνονται έως και 50% εν σχέσει με το αρχικό σχέδιο, με τις εξής 4 αλλαγές:
1. Το τέλος επιτηδεύματος των 650 ευρώ μειώνεται 50% για όλους ανεξαιρέτως. Για το 2024 οι υπόχρεοι θα πληρώσουν 325 και όχι 487,50 ευρώ. Δεν «πιέζονται» έτσι πολλοί να εμφανίσουν περισσότερα λογιστικά κέρδη, από όσο θα είναι το τεκμαρτό τους εισόδημα.
2. Μειώνονται δραστικά και γίνονται πολύ πιο αναλογικές οι επιβαρύνσεις λόγω αυξημένου τζίρου, εν σχέσει με τον μέσο όρο κάθε κλάδου. Ενώ η αρχική διάταξη πολλαπλασίαζε (επί 1,35 ή 1,70 ή 2) το τεκμαρτό εισόδημα κάθε φορολογούμενου, τώρα προστίθεται στο εισόδημα μόνο το 5% της διαφοράς ανάμεσα στο ύψος του τζίρου του φορολογούμενου και του μέσου όρου του κλάδου.
3. Προστίθενται ειδικές περιπτώσεις μείωσης κατά 50% στο τεκμαρτό, ενώ μειώσεις θα επέλθουν και για όσους «δια νόμου» δεν επιτρέπεται να λειτουργούν σε δωδεκάμηνη βάση (π.χ. σχολικά κυλικεία που κλείνουν 4 μήνες μαζί με τα σχολεία).
4. Το τεκμαρτό εισόδημα θα είναι μαχητό για όποιον ζητήσει να τον ελέγξουν για να αποδείξει ότι δεν βγάζει παραπάνω από όσα δηλώνει. Έλεγχοι προβλέπονται σήμερα για όσους αμφισβητούν τα -γνωστά από δεκαετίες- τεκμήρια φυσικών προσώπων. Θα γίνονται όμως βάσει του άρθρου 23 των Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών. Το οποίο σημαίνει: Έλεγχο σε έγγραφα, λογιστικά στοιχεία και στοιχεία γνωστοποιήσεων και παρόμοιες πληροφορίες, ερωτήσεις στον φορολογούμενο και σε τρίτα πρόσωπα, έρευνα σε εγκαταστάσεις και μέσα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται για τη διενέργεια επιχειρηματικών δραστηριοτήτων κλπ, μέχρι και σε βάθος πενταετίας.
Ποιοι γλιτώνουν
Από το τεκμαρτό σύστημα φορολόγησης εξαιρούνται εξ αρχής:
- Οι αγρότες
- Όσοι έχουν εισόδημα από μπλοκάκια (με έως 3 εργοδότες)
- Οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
Για ποιους μειώνεται στο μισό
Επιπλέον, το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% για τους επαγγελματίες:
α) Που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%,
β) που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους,
γ) σε γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα,
δ) σε γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%,
ε) σε γονείς πολύτεκνων οικογενειών
– Το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται κατά τα τρία πρώτα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας. Για το τέταρτο έτος μειώνεται κατά 67% και για το πέμπτο έτος κατά 33%. Αν δεν απασχολούν υπαλλήλους ή έχουν τζίρο μέχρι του μέσου όρου του κλάδου τους, θα φορολογηθούν για 3.604 ευρώ ή 7.316 ευρώ αντίστοιχα, στο 4ο και 5ο έτος λειτουργίας τους
– Για τους υπόλοιπους, το τεκμαρτό εισόδημα καλύπτεται μειώνεται (συνυπολογίζεται) αν έχουν παράλληλα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή αγροτικό επάγγελμα.
– Ειδική μέριμνα θα υπάρξει για εκείνες τις επιχειρηματικές δραστηριότητες όπου εκ του νόμου μπαίνουν χρονικοί περιορισμοί λειτουργίας εντός του φορολογικού έτους.
– Ορίζεται μεταβατική διάταξη, με την οποία οι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν για τα φετινά (2023) εισοδήματα με το τεκμήριο, θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50% προκαταβολή φόρου. Δεν αφορά όμως ολόκληρη την υποχρέωση πληρωμής, αλλά το 50% εφαρμόζεται για τον φόρο που μπαίνει σαν «καπέλο», στη διαφορά του τεκμαρτού από τα δηλωθέντα (χαμηλότερα) κέρδη.