Ο Ανδρέας Μ. Φρετζάγιας, MD, PhS, FAAP, Καθηγητής Παιδιατρικής, Επιστημονικός Σύμβουλος Διοίλησης στο Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών εξηγεί αναλυτικά
Από τα τέλη του 2019 ολόκληρη η ανθρωπότητα βρίσκεται στην περιδίνηση μίας πανδημίας που προκαλεί ο ιός SARS-COV-2. Οι κυβερνήσεις των χωρών αντέδρασαν με διαφορετική ταχύτητα, σκεπτικό, σκοπιμότητες και προτεραιότητες. Τα υγειονομικά συστήματα δοκιμάσθηκαν, περιορισμοί πρωτόγνωροι επιβλήθηκαν και οι οικονομίες βρίσκονται στα όρια κατάρρευσης. Από την άλλη πλευρά, οι πολίτες γνωρίζουν την οικονομική ανέχεια από την ανεργία, αισθάνονται ανασφάλεια και φόβο, πειθαρχούν σε διαφορετικό βαθμό στις υποδείξεις των επιδημιολόγων προσπαθώντας να ισορροπήσουν σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται συνεχώς.
Η αναγκαιότητα παρασκευής ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου έχει καταστεί αδήρητη προκειμένου να τηθασευθεί η πανδημία κατά τα ανάλογα με την εμπειρία που έχει αποκτηθεί από άλλα λοιμώδη, ιογενή κύρια νοσήματα που είχαν λάβει οικουμενικές διαστάσεις στο παρελθόν. Ο τομέας ακριβώς αυτός της διατήρησης υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης για νοσήματα που ενώ διαθέτουμε όπλα (εμβόλια) αναπόδραστα διακυβεύεται. Στα καθ’ υμάς, οι παράγοντες που αναφέρθηκαν, οι περιορισμοί, οι υποδείξεις «καθίστε σπίτι», οι φόβοι (όλοι είναι δυνητικά φορείς) είχαν και αρνητικά αποτελέσματα. Οι διαπιστώσεις αυτές αφορούν όλες τις χώρες που πλήττονται από COVID-19 και αυτό καθιστά το πρόβλημα της υστέρησης στην εμβολιαστική κάλυψη πλέον οξύ και επικίνδυνο με οικουμενικές διαστάσεις. Με άλλα λόγια, επικρέμαται ο κίνδυνος πρόσθετης πανδημίας ή επιδημιών κατά τόπους κυρίως από τον ιό της ιλαράς με αναμενόμενο δεύτερο κύμα COVID-19 και μία γρίπη που μας περιμένει από τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο αυτού του χρόνου. Συγκεκριμένα, στην Αγγλία ο αριθμός τον επισκέψεων στα Παιδιατρικά Νοσοκομεία από τον Απρίλιο 2020 σημείωσε πτώση 90%. Μάλιστα δε ο εμβολιασμός για ιλαρά, ερυθρά και παρωτίτιδα υποχώρησε κατά 20% τις 3 πρώτες εβδομάδες του lockdown.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες για τα νοσήματα αυτά οι χορηγήσεις εμβολίων ελαττώθηκαν κατά 40%. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν στοιχεία από την πολιτεία Michigan των ΗΠΑ που συγκρίνεται η εμβολιαστική κάλυψη για όλα τα επιμέρους εμβόλια που γίνονται στις ηλικίες 1,3,5,7,16,19 και 24 μηνών μεταξύ των περιόδων 2016-2019 και 2020. Προέκυψε πτώση της εμβολιαστικής κάλυψης κατά 21.5% μεταξύ προ και μετά COVID-19 εποχής. Ακόμη δε περισσότερο, στο διάστημα Ιανουάριος – Απρίλιος 2020 και για παιδιά ηλικίας μικρότερης των 2 ετών , ο αριθμός των χορηγηθεισών δόσεων εμβολίων υποχώρησε 15.5%.
Δεν είναι στη γνώση μου στοιχεία από ανάλογες συγκριτικές μελέτες στη χώρα μας. Κρίνοντας όμως από την χαμηλή επισκεψιμότητα σε δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα, σε δομές που ασχολούνται με συστηματικούς εμβολιασμούς, όπως επίσης και στα ιατρεία ιδιωτών Παιδιάτρων, φαίνεται να επικρατεί ανάλογη κατάσταση.
Συμπερασματικά, η παρούσα πανδημία μας υπενθυμίζει πόσο ευάλωτη είναι η κοινότητα συνολικά στα λοιμώδη νοσήματα. Θα πρέπει να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στο δημόσιο και ιδιωτικό δυναμικό της χώρας που ασχολείται με την πρωτοβάθμια περίθαλψη. Ελπίζουμε ότι το εμβόλιο για COVID-19, όποτε και όταν καταστεί δυνατόν να είναι διαθέσιμο, θα ενισχύσει την αξιοπιστία που διαθέτουν οι δομές μας για ασφαλή έλεγχο των επιδημιών από λοιμώδη νοσήματα. Έτσι, στο διάστημα που θα μεσολαβήσει, η ασφάλεια της κοινότητας θα εξαρτάται από το πρόγραμμα εμβολιασμών το οποίο θα πρέπει να εφαρμόζεται στο ακέραιο. Στις δομές υγείας και τα ιδιωτικά παιδιατρεία να ακολουθούνται αυστηρά πρωτόκολλα διασφαλίζοντας την αποφυγή μετάδοσης SARS-COV-2.